در بازارهای مالی روش‌های تحلیلی و ابزارهای معاملاتی بسیاری وجود دارد. در این بخش از آموزش فارکس به اندیکاتور ایچیموکو (Ichimoku) یکی از این ابزارهای معاملاتی در بازار مالی محسوب می‌شود می پردازیم. در این مقاله قصد داریم در مورد اندیکاتور ایچیموکو صحبت کنیم. اگر مایلید در مورد Ichimoku، اجزای تشکیل‌دهنده ایچیموکو، نحوه محاسبه خطوط ایچیموکو، نحوه معامله با اندیکاتور ایچیموکو و… بیشتر بدانید تا انتهای این سری از مقالات با ما همراه باشید. 

ایچیموکو (Ichimoku) یک اندیکاتور بسیار کاربردی در بین معامله گران است. ایچیموکو توسط فردی ژاپنی به نام گوئیچی هوسودا (Goichi Hosoda) در اواسط قرن بیستم ساخته شد، به همین دلیل ایچیموکو در بین معامله‌گران آسیایی بسیار رواج پیدا کرده است. برخی از کارشناسان به حدی به Ichimoku ایمان دارند که معتقدند، نباید این ابزار معاملاتی را در بین اندیکاتورها دسته‌بندی کرد، بلکه باید آن را در بین روش‌های معاملاتی قرار داد.

افزودن اندیکاتور ایچیموکو و تنظیمات آن در سایت تریدینگ ویو

برای افزودن اندیکاتور ایچیموکو در تریدینگ ویو کافی است بر روی Indicators در سربرگ بالای صفحه کلیک کرده و در بخش مربوطه Ichimoku را سرچ کنید.

برای تغییر تنظیمات اندیکاتور ایچیموکو کافی است بر روی گزینه مشخص شده در تصویر زیر کلیک کنید. اکنون در پنجره باز شده به‌راحتی می‌توانید، نحوه نمایش خطوط را تغییر دهید.

از بخش Inputs نیز می‌توانید، دوره‌هایی که مربوط به محاسبه هر بخش از ایچیموکو است را تغییر دهید. در بخش‌های بعدی در مورد نحوه محاسبه و دوره‌های آن توضیح خواهیم داد.

معرفی اجزا اندیکاتور ایچیموکو

در تصویر بالا اجزای اندیکاتور ایچیموکو نمایش داده شده است در این تصویر برای جلوگیری از شلوغی تصویر کندل‌های قیمت حذف شده‌اند. اندیکاتور ایچیموکو از ۶ بخش مختلف به وجود آمده است. این بخش‌ها عبارت‌اند از:

• تنکانسن یا Conversion Line: خط آبی رنگ در تصویر بالا که همواره با قیمت حرکت ‌می‌کند.
• کیجونسن یا Base Line: خط قرمز رنگ که در تصویر بالا مشخص شده است. کیجونسن نسبت به تنکانسن حرکت آرام‌تری دارد.
• چیکو اسپن یا Lagging Span: این خط با رنگ سبز در تصویر مشخص است. چیکو اسپن نسبت به کندل فعلی (برای محاسبه باید کندل فعلی را در نظر بگیرید) ۲۶ دوره یا کندل تاخیر دارد.
• اسپن A: خط سبز رنگ در تصویر بالا که نسبت به آخرین کندل ۲۶ دوره جلوتر قرار دارد.
• اسپن B: خط قرمز رنگ در تصویر که نسبت به آخرین کندل ۲۶ دوره جلوتر واقع شده است. اسپن B نسبت به اسپن A حرکت آرام‌تری دارد.
• ابر کومو: به ناحیه محصور بین اسپن A و اسپن B ابر کومو گفته می‌شود. 

نحوه محاسبه هر یک از اجزا اندیکاتور ایچیموکو

نحوه محاسبه خطوط موجود در اندیکاتور Ichimoku بسیار ساده است و شما می‌توانید این اندیکاتور را به‌راحتی با فرمول‌های زیر محاسبه کنید.

– محاسبه کانورژن لاین (Conversion Line)

برای محاسبه کانورژن کافی است از کندل فعلی ۹ کندل به عقب برگشته و بیشترین و کم‌ترین قیمت را در این دوره ۹ کندلی مشخص کنید. کانورژن لاین برابر است با میانگین بیشترین و کمترین قیمت در این دوره.

– محاسبه بیس لاین (Base Line)

نحوه محاسبه بیس لاین مانند کانورژن لاین است با این تفاوت که دوره مشخص شده به‌جای ۹ کندل برابر ۲۶ کندل است. با توجه به این موضوع می‌توان فهمید که چرا بیس لاین رفتار آرام‌تری نسبت به کانورژن لاین دارد.

– محاسبه اسپن A

اسپن A از میانگین دو خط تنکانسن و کیجونسن محاسبه می‌شود و عدد نمایشی در ۲۶ دوره یا کندل جلو نمایش داده می‌شود. به دلیل این تقدم در نمایش می‌توان از اسپن A و اسپن B برای پیش‌بینی قیمت استفاده کرد که در مقالات بعدی در مورد این پیشبینی توضیحات بیشتری ارائه خواهید داد.

– محاسبه اسپن B

اسپن B از میانگین بیشترین و کمترین قیمت در ۵۲ دوره یا کندل قبل به دست می‌آید و عدد به دست آمده نسبت به کندل فعلی ۲۶ دوره جلوتر نمایش داده می‌شود. 

– محاسبه چیکو اسپن یا Lagging Span

چیکو اسپن دقیقا همان قیمت بسته‌شدن کندل‌ها با یک تاخیر ۲۶ دوره‌ای است؛ یعنی چیکو اسپن همواره با آخرین کندل، ۲۶ کندل فاصله دارد و مقدار نمایشی آن برابر قیمت بسته‌شدن هر کندل است.

حالات مختلف کانورژن لاین در ایچیموکو

فرمول محاسبه خط کانورژن لاین را در بخش قبلی بیان کردیم و متوجه شدید که این خط در اندیکاتور ایچیموکو همواره قیمت را دنبال می‌کند. به زبانی دیگر می‌توان گفت که کانورژن لاین جهت روند را با کمی تاخیر نمایش می‌دهد. کانورژن لاین با توجه به قیمت بازار ممکن است به شکل‌های گوناگونی تغییر کند که از مهم‌ترین تغییرات کانورژن لاین در ایچیموکو می‌توان به سه مورد زیر اشاره کرد:

۱- فلت یا صاف شدن کانورژن لاین در اندیکاتور ایچیموکو

در زمانی که کانورژن لاین تبدیل به یک خط افقی می‌شود، نشان از عدم تصمیم‌گیری بازار برای حرکت به سمت صعود یا نزول نسبت به کندل‌های قبلی خود دارد. فلت شدن خط کانورژن لاین نشان از حرکت کندل‌ها در محدوده بیشترین و کمترین قیمت در ۹ دوره اخیر است؛ به زبان ساده کندل‌ها در حال رنج زدن بین دو قیمت (کمترین و بیشترین قیمت در طول دوره) هستند.

بهتر است در زمان فلت شدن خط کانورژن لاین وارد معامله‌ای نشوید؛ زیرا بازار هنوز برای ادامه روند یا تغییر روند تصمیمی نگرفته است.

۲- تغییر جهت کانورژن لاین نسبت به روند قبلی خود

همان‌طور که بارها اشاره کردیم، خط کانورژن لاین همواره به دنبال قیمت حرکت می‌کند و در زمان تغییر جهت حرکت این خط می‌توان گفت که روند تغییر جهت داده است. البته باید بدانید که این تغییر جهت به معنی بازگشت صددرصدی بازار نیست و ممکن است که یک اصلاح قیمت برای بازگشت به ادامه روند باشد. برای درک بهتر این موضوع به تصویر زیر دقت کنید. همان‌طور که در تصویر مشخص است تغییر جهت کانورژن لاین به‌تنهایی دلیلی برای ورود به معامله کردن نیست بلکه باید با دیگر نکاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، ترکیب شود.

بیس لاین در اندیکاتور ایچیموکو

خط بیس لاین بر اساس دوره ۲۶ کندلی خود رفتار آرام‌تری نسبت به کانورژن لاین دارد. بیس لاین قیمت را با تاخیر بیشتری نسبت به کانورژن لاین دنبال می‌کند. این رفتار آرام و مرتبط با ۲۶ دوره قبل باعث شده است که این خط مانند یک مقاومت یا حمایت داینامیک عمل کند. بیان این موضوع به معنی آن نیست که هر زمان که قیمت به خط بیس لاین رسید باید منتظر بازگشت قیمت باشیم، اما می‌توان انتظار یک واکنش راداشت، این واکنش می‌تواند به صوت شکست و پولبک یا حمایت / مقاومت باشد.

فلت شدن بیس لاین در ایچیموکو

فلت شدن بیس لاین نیز مانند خط کانورژن لاین است. هر زمان که خط بیس لاین فلت شود، نشان از رنج عدم تصمیم‌گیری معامله‌گران برای ادامه یا برگشت روند است. پس بهتر است. از فلت بیس لاین و ابر کومو برای یافتن حمایت و مقاومت‌ها استفاده می‌شود که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

ابر کومو در اندیکاتور ایچیموکو

همان‌طور که در بخش‌های قبلی بیان کردیم، ابر کومو از دو خط اسپن A و اسپن B تشکیل شده است. در مورد نحوه محاسبه اسپن A و B صحبت کردیم. در این بخش قرار است در مورد نحوه معامله با ابر کومو صحبت کنیم. ابر کومو همواره نسبت به قیمت ۲۶ دوره جلوتر است و این موضوع می‌تواند به تحلیلگران دید مناسبی از آینده دهد.

همان‌طور که در تصویر بالا نیز مشخص است هر زمان که اسپن A بالای اسپن B قرار بگیرد ابر کومو صعودی و هر زمان که اسپن A پایین اسپن B قرار بگیرد، ابر کومو نزولی است. ابر کومو نکات و جزئیات زیادی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بخش‌های ضخیم در ابر کومو مقاومت بیشتری نسبت به شکسته‌شدن توسط قیمت دارند به همین دلیل قیمت همواره علاقه دارد از قسمت‌های باریک و کم ضخامت ابر کومو را بشکند.

• نمودار قیمت همواره تلاش می‌کند که از ابر کومو صعودی بالا برود و از ابر کومو نزولی کاهش یابد؛ به عبارت دیگر قیمت تمایل ندارد که بر روی ابر کومو نزولی حرکت صعودی داشته باشد و بالعکس.

• نمودار قیمت همواره ابر نزولی را به سمت بالا و ابر صعودی را به سمت پایین می‌شکند؛ یعنی اگر قیمت بالای یک ابر نزولی قرار داشته باشد و بازار قصد کاهش قیمت داشته باشد، احتمالا (این موضوع صددرصد نیست) بازار مقداری رنج خواهد زد تا ابر صعودی تشکیل شود و آن را به سمت پایین بشکند، برعکس این موضوع نیز صادق است.

• اگر فاصله قیمت با ابر کومو زیاد شود، این فاصله باید به نحوی کم شود. این کاهش فاصله می‌تواند به شیوه‌هایی مانند رنج شدن قیمت و نزدیک‌شدن ابر کومو به سمت قیمت، حرکت قیمت و ابر کومو به سمت همدیگر و… اتفاق افتد.

• گاهی در ابر کومو چاله‌هایی مانند تصویر زیر ایجاد می‌شود که قیمت تمایل دارد به سمت این چاله‌ها در ابر کومو حرکت کند.

باید دقت داشته باشید که ابر کومو ۲۶ دوره جلوتر از قیمت تشکیل می‌شود، پس در زمان ایجاد چاله در ابر کومو قیمت هنوز به سمت چاله‌ به وجود آمده کشیده نشده است. پس می‌توان از این موقعیت سود مناسبی را کسب کرد. برای درک بهتر واکنش قیمت به این چاله‌ها به تصویر زیر دقت کنید.

• فلت اسپن B یک حمایت و مقاومت نسبتا قوی محسوب می‌شود و می‌توان انتظار داشت که قیمت به فلت اسپن B واکنش نشان دهد.

خط چیکو اسپن در اندیکاتور ایچیموکو

همان‌طور که در بخش‌های قبلی بیان شد، خط چیکو اسپن دقیقا قیمت بسته‌شدن کندل‌ها است که با تاخیر ۲۶ دوره‌ای نمایش داده می‌شود. کاربرد اصلی چیکو اسپن مشخص‌کردن حرکت قیمت است. در صورت رسیدن چیکو اسپن به کندل‌ها، ابر کومو، خط کانورژن لاین و خط بیس لاین می‌توان انتظار داشت که قیمت واکنشی نسبت به این حمایت‌ها و مقاومت‌ها نشان دهد.

برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید. در زمان‌هایی که چیکو اسپن درگیر با کندل‌ها، ابر کومو و خطوط کانورژن لاین و بیس لاین بوده است قیمت نیز واکنش نشان داده است و زمان‌هایی که چیکو اسپن از قید و بندهای روبه‌روی خود رها شده قیمت نیز در همان جهت و بدون مقاومت خاصی حرکت کرده است.

تا به این بخش در مورد تک‌به‌تک اجزا و خطوط اندیکاتور ایچیموکو صحبت کردیم. حال قصد داریم ترکیبی از این اجزا را بیان کنیم.

یافتن حمایت و مقاومت‌ها در اندیکاتور ایچیموکو

همان‌طور که در بخش‌های قبلی بیان کردیم فلت شدن خط بیس لاین و اسپن B در ابر کومو مانند یک حمایت و مقاومت عمل می‌کند. حال اگر هر دوی این فلت‌ها در یک راستا قرار بگیرند، حمایت و مقاومتی که تشکیل می‌دهند، بسیار قوی‌تر خواهد بود. باید توجه داشت که حتما فلت بیس لاین و اسپن B در یک راستا قرار داشته باشند.

حال اگر در زمان رسیدن قیمت به هم راستا شدن فلت اسپن B و بیس لاین، خط چیکو اسپن نیز در به ابر کومو، کندل‌ها و یا خطوط بیس لاین و کانورژن لاین برخورد کند، این حمایت یا مقاومت قوی‌تر خواهد شد. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید.

با توجه به تصویر بالا در بخش فلت اسپن B یک مقاومت قوی مشاهده می‌شود، چون فلت اسپن B با بیس لاین هم‌راستا شده است و هم چیکو اسپن به دو مقاومت ابر کومو و بیس لاین رسیده است. وجود این عوامل باعث افزایش قدرت مقاومت در بخش مشخص شده و برگشت قیمت شده است. 

معامله با اندیکاتور ایچیموکو

برای معامله با اندیکاتور ایچیموکو بهتر است از تمام اجزا این اندیکاتور استفاده کنیم. برای انجام یک معامله خرید یا فروش با اندیکاتور ایچیموکو بهتر است که تمام گزینه‌های زیر را بررسی کنیم.

• مشخص‌کردن روند: همان‌طور که بیان شد قیمت همواره در تلاش است که از ابر نزولی ریزش و از ابر صعودی رشد کند، پس هر زمان که قیمت ابر کومو صعودی را به سمت پایین شکست و در زیر یک ابر کومو نزولی قرار گرفت، احتمالا یک روند نزولی شکل خواهد گرفت. پس بهتر است به دنبال سیگنال‌های فروش باشیم. این موضوع به صورت معکوس نیز صادق است.
• مشخص‌کردن حمایت‌ها و مقاومت‌ها: اگر در یک روند نزولی قرار داشته باشیم در محدوده مقاومت‌ها به دنبال سیگنال فروش و در روند‌های صعودی در محدوده حمایت‌ها به دنبال سیگنال‌های خرید خواهیم بود.
• بررسی چیکو اسپن: در هر روند باید چیکو اسپن و موانع پیش روی آن را بررسی کنیم. به‌عنوان مثال فرض کنید در یک روند صعودی قرار داریم و به دنبال سیگنال خرید هستیم، حال اگر چیکو اسپن در بالای ابر کومو، کندل‌ها و خطوط بیس لاین و کانورژن لاین قرار داشته باشد، احتمال رشد قیمت افزایش خواهد یافت.
• تقاطع بیس لاین و کانورژن لاین: پس از چک کردن تمام این مراحل اگر خط کانورژن لاین، بیس لاین را به سمت بالا قطع کند، اقدام به خرید و اگر به سمت پایین قطع کند، اقدام به فروش خواهیم کرد.

تمام معامله‌گران برای کاهش ریسک خود اقدام به معامله در جهت روند می‌کنند؛ یعنی اگر روند نزولی باشد فقط به دنبال سیگنال‌های فروش و اگر روند صعودی باشد به دنبال سیگنال‌های خرید هستند. پس بهتر است شما نیز این‌گونه عمل کنید.